• Tekstura gleby
    crop soil texture
    Gleby średnio ciężkie, bez zalegającej wody
  • Min. temperatura
    crop temperature icon
    Wzrost od 4°C
  • pH
    Rzepak ozimy crop pH value
    tolerowane są gleby od lekko kwaśnych do lekko zasadowych; optymalne pH: 7,0
  • Zapotrzebowanie na wodę
    Rzepak ozimy crop rainfall value
    min. 500-600l/m2
  • Jarowizacja
    Rzepak ozimy crop vernalisation
    30–60 dni w temperaturze 3–5°C
  • Gęstość roślin
    crop density
    W zależności od czasu i odmiany 40–60 ziaren/m²
  • Głębokość siewu
    crop seeding depth
    2-3cm
Rzepak ozimy
Rzepak preferuje, tak jak pszenica, gleby średnie o możliwie jak najbardziej neutralnym pH. Ze względu na mocny korzeń palowy, nadaje się do uprawy w miejscach, nawet w tych z bardziej suchymi i lżejszymi glebami. Dla optymalnej wydajności rzepak potrzebuje 500–600 mm opadów i łącznej temperatury około 2600°C. Wystarczająca ilość potasu poprawia jesienią odporność na mrozy.
Kluczowe fakty
  • Wyższe zapotrzebowanie na potaż niż ziarna
  • Wymaga wystarczających zapasów wapna
  • 30–40 kg/ha siarki (75–100 kg SO3) w pierwszej dawce w okresie wiosennym
  • Nie należy zapominać o nawożeniu borem!
Ogólne informacje
Ogólne informacje
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Nawożenie
Nawożenie
RZEPAK OZIMY — DOBRE PLONY I NAJLEPSZE WCZEŚNIEJSZE UPRAWY
Jednym z najważniejszych elementów udanego zbioru rzepaku jest optymalny wysiew nasion. Drobny materiał siewny, optymalna gęstość wysiewu (40–60 ziaren/m² w zależności od odmiany i terminu siewu), właściwy czas uprawy (od 15 sierpnia do 10 września) to podstawa dla pomyślnego rozpoczęcia wzrostu. Mieszańcowe odmiany bywają wysiewane później i rzadziej (40 ziaren/m²). Za osiąganie optymalnych plonów odpowiada wiele czynników. Równie istotna jest gęstość siewu, zdolność ukorzenienia gleby (rzepak cierpi szczególnie na skutek ubijania gleby i maziowatych warstw) oraz optymalny rozkład składników pokarmowych i opadów. W celu osiągnięcia wysokich plonów szczególne znaczenie dla rzepaku ma ochrona roślin.
Rzepak ozimy related desktop image Rzepak ozimy related tablet image Rzepak ozimy related mobile image
Optymalne zapasy składników pokarmowych dla rzepaku
Ze względu na długi okres wegetacji i formowanie olbrzymiej masy, rzepak wchłania duże ilości składników pokarmowych, które muszą być dostarczane przez glebę i nawóz. Zapotrzebowanie pokarmowe dla wzrostu jest znacznie wyższe niż pobranie ze zbioru. W przypadku wysokich plonów, uzupełnienie azotu z gleby zazwyczaj nie wystarcza; jesienne nawożenie wspomaga formowanie plonujących roślin. Jeśli używany jest obornik, nawożenie należy wykonać przed uprawą. Począwszy od fazy 4 liści zaleca się stosowanie szybko rozpuszczalnego nawozu mineralnego. "Głodowanie" na początku wzrostu wspomaga wykształcanie głównego korzenia palowego rzepaku. Dostarczanie optymalnych zasobów fosforanu jest istotne dla odpowiedniego formowania skrobi. W przypadku niższych wartości pH i temperatur wiosną, niedobór staje się szybko widoczny dzięki fioletowemu zabarwieniu liści, spowodowanemu zagęszczaniem gleby i zaleganiem wody. Najważniejszym składnikiem pokarmowy dla rzepaku jest siarka. 1 kg siarki (2,5 kg SO3) wpływa na konwersję 10 kg azotu. Jej niedobór często powoduje masowe ataki szkodników, które żywią się wówczas niekompletnymi związkami białkowymi. Ich dostarczanie jesienią zapewnia wieloskładnikowy nawóz z siarką, a wiosną nawóz N+S. Rzepak wymaga wapnia i potrzebuje od około pięciu do ośmiu razy więcej wapnia niż zboża. Do uprawy odpowiednie okazało się wapno palone (przy niskim pH) lub wapno mieszane (przy lekko kwasowym pH). Nawozy wapniowe zawierające siarkę (na przykład gips lub węglan wapnia z siarką) również będą odpowiednie wiosną. W przypadku ilościowego zapotrzebowania na składniki pokarmowe, wykorzystuje się ilości pobrane.
Ilości pobrane przez rzepak ozimy

Element

Pobieranie

(Jednostka/t produkcji)

Usuwanie

(Jednostka/t produkcji)

Wrażliwość na niedobór

N

70

43

Bardzo wrażliwy

P2O5

14.6

12.5

Wrażliwy

K2O

25.1

8.5

Bardzo wrażliwy

MgO

4.3

3.5

Wrażliwy

SO3

18

7.1

Bardzo wrażliwy

TE

500–1000 g/ha boru (B), podzielony i połączony z pestycydami jesienią i wiosną; 15–25 g/ha molibdenu (Mo)

Tabela pokazuje pobranie i wynoszenie składników pokarmowych przez rzepak na tonę plonu. Zgodnie z tym, rzepak potrzebuje przede wszystkim azotu, potasu i siarki. W odpowiednich ilościach musi być również dostępny fosfor i magnez. Przykład: Rzepak o plonie 4 t/ha potrzebuje 280 kg N/ha. Jeśli z gleby pobrana zostanie pewna ilość uzupełnionego azotu (np. 80 kg N/ha), wówczas dodać należy 200 kg N/ha poprzez użycie nawozu mineralnego. Przy zebranych plonach, z pola pobrane zostałoby 172 kg N/ha.
Właściwa strategia nawożenia rzepaku ozimego Rzepak potrzebuje dostarczania składników pokarmowych w etapach. W związku z tym rozsądne jest dawkowanie w co najmniej trzech terminach. Rzepak wytwarza plony z odpowiednich pojedynczych roślin o silnych korzeniach, optymalny, niezbyt obfity wzrost jesienią (>1 cm średnicy szyjki korzeniowej i 8–12 liści), nieprzerwany i bujny wzrost wiosną między pędami a początkiem kwitnienia oraz zaopatrzenie w składniki pokarmowe i wodę od początku kwitnienia do końca dojrzałości. Parametry plonu rzepaku • Liczba roślin/m² • Liczba strąków/roślinę • Liczba nasion/strąk • Masa nasion (MTZ)
Rzepak ozimy related desktop image Rzepak ozimy related tablet image Rzepak ozimy related mobile image

Nawożenie jesienią

Nawożenie jesienią image

Pierwsza dawka w okresie wiosennym

Pierwsza dawka w okresie wiosennym image

Druga dawka w okresie wiosennym

Druga dawka w okresie wiosennym image

Nawożenie jesienią

Nawożenie jesienią — najważniejsze z nawożeń Rzepak potrzebuje jednej trzeciej swoich składników pokarmowych już na jesieni. Dlatego, obornik może być optymalnie wykorzystywany Wszystkie parametry plonu (kwiaty w pędach bocznych) są tworzone już jesienią. W optymalnym przypadku, roślina składa się z 8–12 liści przed okresem uśpienia i posiada silny korzeń palowy (>1 cm średnicy szyjki korzeniowej), który działa jako organ regeneracyjny, aby jak najszybciej rozpocząć wzrost wiosną. Dobra zimotrwałość jest zapewniona dzięki wystarczającemu zapasowi potasu. W przeciwieństwie do innych upraw, rzepak może być nawożony azotem również jesienią, niezależnie od poprzedniej uprawy i daty siewu. Jeżeli resztki pożniwne z poprzedniej uprawy jeszcze nie zostały rozłożone, gleba często nie może dostarczać wystarczającej ilości azotu. Jedynie zbyt duża ilość gnojowicy lub nieodpowiednio wysoka dawka nawozu mineralnego pozwalają na przerost obsady, co prowadzi do podniesienia stożka wzrostu rośliny, a tym samym do masowego ograniczenia zimotrwałości.

Pierwsza dawka w okresie wiosennym

Pierwsza dawka w okresie wiosennym na początku wegetacji Pierwsza dawka na początku wegetacji służy do regeneracji rozety liściowej i wspiera rozwój uformowanych już liści i kwiatów na stożku wzrostu. Oprócz formowania pąków kwiatu w pędach bocznych, wspomaga ona wzrost długości pędu głównego i kolejnych rozgałęzień roślin. Podczas gdy aktywnie rozwijające się rośliny pobrały już więcej składników pokarmowych jesienią, przez co są tylko lekko nawożone, niedojrzałe uprawy o mniej niż 6 liściach wymagają ulepszonego nawożenia. W każdym przypadku: nawożenie nawozem azotowo-siarkowym daje wyższy plon niż nawożenie samym azotem. Poziom podawania azotu na początku wegetacji zależy od etapu rozwoju rzepaku. Uprawa 30 roślin/m², mających po 12 liści i średnicę szyjki korzenia o rozmiarze 15 mm, pobrała już 100–130 kg N/ha, podczas gdy rośliny o 8 liściach i grubości korzenia 10 mm wchłonęły około 40–50 kg N/ha przy takiej samej gęstości uprawy. Przy słabo rozwiniętych uprawach, nawożenie wiosną będzie znacznie mocniejsze, tak jak pokazało nawożenie drugą dawką na poziomie — 80-100 kg N/ha. Dobrze rozwinięte uprawy powinny pobierać co najmniej 50–70 kg N/ha w formie dawki początkowej.

Druga dawka w okresie wiosennym

Dawkowanie na początku wzrostu podłużnego Na początku wzrostu podłużnego, pod koniec marca powinno nastąpić drugie i ostatnie wiosenne nawożenie. Sprzyja ono wzrostowi długości pędów bocznych. Zapewnia dostarczanie azotu do kwiatu, a następnie owocowanie, dzięki czemu uzyskuje się długi strąk i nasiona. Do momentu kwitnienia rzepak wchłania około 75% całego azotu. Jako że nie można spodziewać się znacznego uzupełnienia przy wciąż niskich temperaturach gleby, druga dawka powinna dotrzeć do głównego pędu przed pojawieniem się pąków kwiatowych — rośliny mają wówczas 15–25 cm wysokości. Poziom ostatniego nawożenia azotem zależy od wcześniej podanej dawki. Uprawy, które zostały wystarczająco rozwinięte w okresie zimowym i są w związku z tym łagodnie nawożone, otrzymują główną dawkę azotu na wiosnę, w ramach drugiej dawki. Jednakże wiosną uprawy słabo rozwinięte lub późno nawożone otrzymują wiosną około 2/3 zapotrzebowania na azot w pierwszej dawce i 1/3 zapotrzebowania w drugiej dawce. Wystarczająca ilość potasu ma tu ogromne znaczenie, rośliny pobierają do 7 kg/ha potasu dziennie.