• Tekstura gleby
    crop soil texture
    gleby lekkie i średnio ciężkie, bez zalegającej wody
  • Min. temperatura
    crop temperature icon
    odmiany mogą przetrwać w temperaturach do -20°C
  • pH
    Winorośl crop pH value
    optymalna: 5,5–6,5
  • Zapotrzebowanie na wodę
    Winorośl crop rainfall value
    min. 300–400 l/m2
  • Jarowizacja
    Winorośl crop vernalisation
    -
  • Gęstość roślin
    crop density
    w zależności od formy, odmiany, zaopatrzenia w wodę i technologii Odległość między rzędami: 1,8–2,5 m Odległość w rzędzie: 1,0–1,2 m
  • Głębokość siewu
    crop seeding depth
    -
Winorośl
Wszystkie słynne regiony winiarskie na świecie są znane z jednej lub tylko kilku bardzo specyficznych odmian winorośli. Na przykład Pinot w Burgundii, odmiana Nebbiolo w Barolo, Riesling w Rheingau lub Silvaner we Frankonii. Określenia winogrodnictwo, uprawa winorośli i produkcja wina odnoszą się do uprawy winorośli w celu zbioru winogron i produkcji wina.  Wino jest wytwarzane w piwnicach. Nauka o przemyśle winiarskim to enologia.
Kluczowe fakty
  • Wymaga dużych nakładów pracy
  • Różnice w nawożeniu roślin we wczesnej fazie rozwoju i roślin użytkowych
  • Optymalne pH 5,5–6,0
  • Wrażliwe na chlorki
Ogólne informacje
Ogólne informacje
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Nawożenie
Nawożenie
WINOROŚL — UPRAWA PRACOCHŁONNA
Uprawa winorośli jest jedną z najbardziej pracochłonnych upraw, szczególnie na zboczach o dużym nachyleniu. Prace rozpoczynają się w okresie od stycznia do marca, i są one związane z przycinaniem winorośli. Stare drzewo z poprzedniego roku zostaje usunięte i ustalane są pędy owocowe na winorośli. Liczba i długość gałęzi ma decydujący wpływ na plon, a także na jakość wina. W dzisiejszych czasach winorośle są wciąż przycinane ręcznie. Od lutego do kwietnia trwają prace naprawcze nad drucianą ramą. Od marca/kwietnia przycinane winorośle są wyginane nad drutami i przywiązane do nich, dzięki czemu uzyskuje się jednolity rozkład i stały kształt pędów. Do sierpnia pędy boczne są usuwane, a wysokie winorośle są przymocowywane do drucianej ramy (ten etap nazywany jest „zszywaniem”) Prowadzone są również prace, takie jak przycinanie liści, cięcie i rozrzedzanie. Od kwietnia gleba jest mechanicznie spulchniana; ponadto zasiane zostają rośliny okrywowe. Jedno i drugie służy stymulacji naturalnego życia glebowego. Brakujące składniki pokarmowe dostarczane są w postaci nawozu. Od początku maja (pączkowanie winorośli) do sierpnia prowadzone są działania ochronne przeciwko szkodnikom i chorobom grzybowym. Fungicydy są często stosowane, od 4 do 7 razy. Początek zbiorów zależy w szczególności od odmiany winorośli, lokalizacji i stopnia dojrzałości winogron. Zbiory winogron rozpoczynają się przeważnie w połowie/pod koniec września i mogą trwać do połowy/końca listopada. Zbiory winogron tradycyjnie wykonywane są ręcznie przez pracowników lub częściej z użyciem kombajnów. Gleba, mocno ubita przez zbiory winogron, zostaje spulchniona przez orkę.
Winorośl related desktop image Winorośl related tablet image Winorośl related mobile image
Nawożenie upraw trwałych podczas wzrostu i przy plonowaniu
Nawożenie upraw trwałych, takich jak winorośle, różni się znacznie od nawożenia klasycznej uprawy polowej. Z jednej strony trwa to latami, zanim stworzone zostaną zasoby i dadzą one plony. W ten sposób powstaje materia organiczna, która z pewnością pozostanie na polu, ale nie będzie ona dostępna do mineralizacji na powierzchni. Uprawy osłonowe są sadzone pod kątem ochrony przed erozją, zwłaszcza na zboczach o dużym nachyleniu, a także dla lepszej przejezdności ścieżek technologicznych. Ponadto, wpływają one również pozytywnie na zawartość próchnicy i żywotność gleby, co jest ważne dla zaopatrzenia uprawy w składniki pokarmowe. Istotną rolę odgrywa skład odmian roślin w tym pasie zieleni. Nieprawidłowe stosowanie może prowadzić do silnej rywalizacji o wodę i składniki pokarmowe. Pod względem ilości, stosowane dawki nawozów są oparte na wymaganiach pokarmowych roślin.
Wymagania pokarmowe winogron

Element

Pobieranie

(Jednostka/t produkcji)

Usuwanie

(Jednostka/t produkcji)

Wrażliwość na niedobór

N

1.4

0.6

Wrażliwy

P2O5

0.4

0.2

Wrażliwy

K2O

1.6

1.2

Wrażliwy

MgO

0.5

0.2

Umiarkowanie wrażliwy

TE

Bor (B), żelazo (Fe) i mangan (Mn) jako nawóz dolistny

Tabela pokazuje pobranie i usuwanie składników pokarmowych przez winorośl na hektolitr (hl) plonu. Zgodnie z tym, winorośl potrzebuje głównie azotu i potasu. Przykład: Winorośl o plonie 70 hl/ha potrzebuje 98 kg N/ha. Jeśli z gleby pobrana zostanie pewna ilość uzupełnionego azotu (np. 70 kg N/ha), wówczas dodać należy 28 kg N/ha w formie nawozu. Przy zebranych plonach, z pola pobranych zostanie 42 kg N/ha.

Nawożenie azotem
Azot (N) zajmuje centralne miejsce w metabolizmie winorośli. Azot w uprawie winorośli ma ogromny wpływ na wzrost, wiązanie owoców i plonowanie. Największa ilość jest wiązana w materii organicznej. Ze związanego azotu, co roku, przez działanie mikroorganizmów glebowych, uwalniany jest jedynie około 1 %. Może to skutkować późniejszym pobraniem ok. 50–150 kg N/ha rocznie. Intensywność mineralizacji azotu nie jest optymalnie dostosowana do sezonowych potrzeb winorośli. Płytkie spulchnianie gleby od początku do połowy maja może sprzyjać uwalnianiu azotu i skutkować jego dostępnością na czas zwiększonego zapotrzebowania winorośli.

Nawożenie roślin azotem we wczesnej fazie rozwoju
W roku sadzenia, a także w kolejnych latach, zaopatrzenie w wodę ma kluczowe znaczenie dla wzrostu winorośli. Przy dobrych warunkach glebowych, w pierwszych latach rozwoju nawożenie azotem nie jest wymagane, a jeśli już, to tylko w niewielkich ilościach. Rośliny okrywowe muszą być zaopatrywane w azot, zwłaszcza przy niesprzyjających warunkach glebowych, aby nie dopuścić do rywalizacji z winoroślami. Ilości różnią się w zależności od warunków glebowych w zakresie od 0 do 30 kg N/ha rocznie. Ewentualnym sposobem uzupełnienia składników pokarmowych w roku sadzenia jest dolistne nawożenie roślin we wczesnej fazie rozwoju, które może mieć korzystny wpływ, szczególnie w okresach suszy.

Nawożenie azotem roślin plonujących
Azot jest ważnym składnikiem pokarmowym dla rozwoju winorośli. Jednak lokalizacja i pogoda również mogą mieć znaczący wpływ na wydajność fotosyntezy, a tym samym na jakość i wysokość plonów.
U roślin plonujących, zapotrzebowanie na azot zależy od zawartości materii organicznej w glebie, wysokości plonów, odmiany i uprawy oraz zaopatrzenia w wodę. Wskaźnikiem umożliwiającym mierzenie zapotrzebowania na azot jest szybkość wzrostu.

Fosfor i potas
W przeciwieństwie do nawożenia azotem, nawożenie fosforem i potasem nie jest określone w czasie. Przydatnym może się okazać nawożenie podstawowe przed uprawą w okresie jesiennym. Dla roślin we wczesnym etapie rozwoju i o wystarczającym zaopatrzeniu w składniki pokarmowe nie jest konieczne żadne nawożenie, ponieważ pobierane są niewielkie ilości. W przypadku wyraźnego niedoboru fosforu, na podstawie pobierania przez rośłiny można wykonywać ukierunkowane nawożenie podglebia.

Jeżeli mimo nawożenia potasem pojawią się objawy niedoboru, należy wziąć pod uwagę wiązanie potasu. Może to być również określone na podstawie próby gleby.
Jako że winorośle tylko częściowo tolerują chlorki, należy stosować nawozy pozbawione chlorków lub stosować nawozy zawierające chlorki tylko jesienią. Rośliny we wczesnym okresie rozwoju i podkładki muszą być nawożone bez użycia chlorków.
Zaleca się wapnowanie, jeśli taka potrzeba została potwierdzona badaniem gleby.
Niedobór boru występuje szczególnie przy suchych latach w glebach piaszczystych i gliniastych. Winorośle mają zapotrzebowanie na bor, przy czym nawożenie dolistne jest lepsze niż nawożenie gleby.

Żelazo (Fe) i mangan (Mn)
Żelazo jest aktywnie pobierane przez korzenie w formie Fe++, Fe+++, jak również pod postacią chelatu żelaza. Jest on ważny dla tworzenia chlorofilu i wzrostu. Mobilność żelaza w roślinie jest niska. Jego dostępność w glebie jest często blokowana przez wzbogacanie wodorowęglanami. Objawami niedoboru żelaza są żółknące liście (chloroza) i brak rozwoju pędów. Niedobór ten jest bardziej wyraźny na zbitych glebach bogatych w glinę lub na obszarach bogatych w wapno; aczkolwiek nadmierne zaopatrzenie w fosforany lub miedź może również nasilić objawy.

Mangan jest aktywnie pobierany z korzenia jako jon Mn2+ lub jako chelat manganu, i jest on ważny dla aktywacji szeregu enzymów. Mobilność manganu w roślinie jest umiarkowana. Istnieje również antagonistyczne oddziaływanie między manganem i żelazem. Nadmiar manganu przeważa na kwaśnych i podmokłych glebach przy warunkach beztlenowych.
Winorośl related desktop image Winorośl related tablet image Winorośl related mobile image

Jedna dawka w okresie wiosennym

Jedna dawka w okresie wiosennym image

Jedna dawka w okresie wiosennym

Zarówno nawożenie roślin w okresie wczesnego rozwoju, jak i nawożenie roślin okrywowych zostanie przeprowadzone wiosną z wykorzystaniem jednej dawki wieloskładnikowego nawozu pozbawionego lub o niskiej zawartości chlorków, z dodatkiem potasu. Ilość nawozu oparta jest o zapotrzebowanie na azotu i wynosi ona ok. 30 kg N/ha dla roślin we wczesnej fazie rozwoju i 40–50 kg N/ha dla roślin uprawnych. W miejscach występowania niedoboru fosforanu, można wykonać ukierunkowane nawożenie podglebia. W tym celu należy uwzględnić odpowiednią ilość nawozu. Niedozwolone jest sumowanie ilości nawozu dla warstwy uprawnej i podglebia, a także stosowanie ich razem w jednej dawce.